Faktury do paragonu z NIP od 01.01.2020

Rząd od kilku lat podejmuje działania mające na celu walkę z oszustwami podatkowymi. Istotnym problemem było korzystanie z faktur do paragonów na zakupy fikcyjne, które ujmowano w kosztach firmy i odliczano podatek VAT. Największe oszustwa rejestrowano w branży budowlanej i paliwowej. Nowe zmiany w sprawie wystawiania faktur do paragonu mają ukrócić taki proceder. Jaki konsekwencje zmian prawnych czekają sprzedawców i nabywców?

Nowe zasady wystawiania faktur do paragonów

Część rozwiązań znowelizowanej ustawy o podatku od towarów i usług zaczęła obowiązywać od września 2019 roku. Dopiero z początkiem 2020 roku weszły w życie zapisy dotyczące wystawiania paragonów z numerem identyfikacji podatkowej. Zawarto je w art. 1 pkt 21 i 24 ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Wynika z nich, że fakturę na rzecz podatnika od towarów i usług można wystawić tylko po uprzednim zaewidencjonowaniu sprzedaży na kasie fiskalnej co potwierdzi paragon, na którym umieszczono NIP. Jeśli numer ten nie będzie widniał na paragonie dokumentującym sprzedaż, otrzymanie faktury będzie niemożliwe. Paragony z NIP nabywcy dokumentujące sprzedaż do kwoty 450 zł brutto (100 euro) nadal stanowią fakturę uproszczoną i w tym przypadku dla potwierdzenia zakupu nie jest konieczne dodatkowe występowanie nabywcy o fakturę. 

Co zrobić, aby otrzymać fakturę na nowych zasadach?

Podmioty wystawiające paragony oraz faktury zmuszone były dostosować procedury wewnętrzne. Wraz z początkiem roku w marketach pojawiły się informacje o nowym sposobie otrzymywania faktur. Teraz już w momencie zakupu nabywca musi określić czy kupuje towar bądź usługę jako podatnik, czy jako konsument. Chodzi o moment przed zakończeniem sprzedaży na kasie fiskalnej. Nabywca, który dokonuje zakupów jako podatnik i chce uzyskać fakturę VAT, ma obowiązek:

• przy paragonie na kwotę nieprzekraczającą 450 zł brutto podać NIP przed zakończeniem sprzedaży, a otrzyma fakturę w uproszonej formie, czyli paragon z numerem NIP (taka faktura nie musi zawierać danych nabywcy, czyli imienia, nazwiska, nazwy oraz adresu),
• przy paragonie na kwotę przekraczającą 450 zł brutto podać NIP przed zakończeniem sprzedaży, a tak uzyskany paragon fiskalny będzie podstawą do wystąpienia do sprzedawcy o wystawienie faktury.

Jeśli nabywca nie zgłosi swojego zamiaru i nie poda swojego NIP-u, zostanie on uznany za konsumenta i nie będzie mógł wystąpić o fakturę dla podatnika. Sprzedawca będzie mógł wystawić mu jedynie fakturę przewidzianą dla konsumenta, czyli bez NIP-u. Osoba występująca podczas zakupu określonego towaru (usługi) jako konsument nie ma później możliwości zmiany charakteru dokonanego zakupu. Taki zakup na potrzeby osobiste nie może z czasem zostać przekształcony na zakup na potrzeby działalności gospodarczej pod kątem VAT. Nie ma jednak przeszkód, aby konsument zwrócił towar, a po tej czynności zakupił towar jako podatnik. Zmienione przepisy nie przewidują korekty paragonu, co oznacza, że jeśli zostanie wpisany na nim błędny numer NIP, to wystawienie faktury na nabywcę nie będzie już możliwe.

Postępowanie właściwe na wypadek braku technicznych możliwości wprowadzenia NIP na paragonie

Jeśli podatnik-sprzedawca nie ma technicznych możliwości do wpisania NIP na paragonie, wówczas zamiast paragonu fiskalnego powinien od razu wystawić fakturę. Osoba dokonująca zakupu powinna poinformować sprzedawcę przed wystawieniem paragonu, że chce otrzymać fakturę. Sprzedawca nie może odmówić takiemu nabywcy wystawienia faktury. Przedsiębiorcy mogą sobie poradzić według wskazówek Ministerstwa Finansów i nie ma obowiązku wymiany kas fiskalnych. Mają wówczas możliwość wystawienia tradycyjnej faktury ręcznie, np. z bloczka. Konieczne jest więc takie zorganizowanie sprzedaży, aby móc z góry zweryfikować nabywców. 

Kogo dotyczy ta zmiana przepisów?

Na początku roku w marketach pojawiło się niemałe zamieszanie. Kartki wywieszone przy kasach z krótką informacją przypominającą klientom o zmianach wywołały kontrowersje wśród osób prywatnych. Nie każdy zrozumiał, że zmiana przepisów w zakresie wystawiania faktur na podstawie paragonu z NIP dotyczy transakcji przeprowadzanych wyłącznie pomiędzy firmami. Przepisy dotyczące transakcji między firmą a osobą prywatną, czyli taką, która nie prowadzi działalności gospodarczej pozostały w niezmienionym brzmieniu. Nowe brzmienie art. 106b ust. 7 ustawy o VAT wyłączyło z obowiązku zamieszczania NIP-u na paragonie, do którego ma zostać wystawiona faktura, podatników, którzy świadczą usługi taksówek osobowych poza tymi wynajmującymi samochód osobowy wraz z kierowcą. 

Kary za nieprzestrzeganie nowych przepisów

W konsekwencji wystawienia faktury do paragonu niezawierającego NIP-u nabywcy sprzedawca będzie musiał zapłacić 100% podatku VAT należnego z wystawionej faktury. Sankcje będą dotyczyć obu stron transakcji, zarówno sprzedawcy, jak i nabywcy. W tej sytuacji nabywcy, który ujął w ewidencji fakturę wystawioną do paragonu bez numeru identyfikacji podatkowej, organ podatkowy ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego w przypadku tej faktury. 

Zapraszamy do Biura Rachunkowego Optima Libra – najlepsza księgowość.